De Chiroptera
Een jaar in het leven van de vleermuis
Tegenwoordig kennen we meer dan 1000 soorten vleermuizen, die onderverdeeld zijn in 17 families met 177 genera.
Vleermuizen worden verdeeld in 2 grote onderorden:
de Macrochiroptera, zijnde de grotere soorten (ook wel megachiroptera genoemd),
en
de Microchiroptera, logischerwijs de kleinere soorten.
Deze groepen verschillen in anatomie, sommige dieren verschillen ook in manier van jagen en volgens sommigen zouden ze zelfs van andere voorouders afstammen! Maar daarover bestaat nog geen duidelijkheid
In België komen enkel soorten voor die tot de Microchiroptera behoren. Zoals meestal het geval is leven dus de "ergste" soorten niet in Europa.
Tot de Macrochiroptera behoren veelal tropische en grotere soorten. Ze worden dan ook vaak vliegende honden genoemd. Zij leven van fruit, nectar en dergelijke.
Tot deze categorie behoort ook de vampiervleermuis. Integenstelling tot wat men automatisch denkt, is dit maar een vrij kleine vleermuis. Ze leeft in Zuid- en Midden-Amerika en maakt zoals gezegd slechts kleine wondjes bij dieren.
Deze categorie bestaat uit 166 soorten.
Bij ons
Moeder natuur heeft alles hier trouwens perfect uitgedokterd... Van onderlinge concurrentie tussen de vleermuissoorten is geen sprake. Ze heeft het zodanig geregeld dat elke soort zijn eigen biotoop, vlieghoogte en insectenvoorkeur heeft. Op die manier kunnen ze perfect naast elkaar leven en storen ze elkaar niet bij het jagen.
"Onze" Europese vleermuizen worden nog eens onderverdeeld in
de hoefijzerneuzen, die in Nederland en Vlaanderen nog maar zelden voorkomen,
en
de gladneuzen, waartoe de meest voorkomende soort, de dwergvleermuis, behoort.
De hoefijzerneuzen zijn de voorbije dertig jaar gestaag afgenomen in populatie en zijn nu zo goed als uitgestorven. Binnen deze hoefijzerneuzen onderscheidt men onder andere nog de grote en de kleine hoefijzerneus. De kleine werd al meer dan 10 jaar geleden voor het laatst waargenomen en gaat in heel Europa fors achteruit. De grote hoefijzerneus doet het in Wallonië nog wat beter, maar toch ook niet erg denderend. Deze diertjes danken hun naam (hoefijzerneus), zoals te vermoeden, aan de vorm van hun neus. Die vorm speelt trouwens een belangrijke rol bij hun echolocatie, maar daarover volgt verder meer uitleg.
De gladneuzen zijn, integenstelling tot de hoefijzerneuzen, een pak talrijker bij ons. In totaal zijn er 317 soorten gekend. Zo'n 12 soorten gladneuzen worden regelmatig waargenomen en 5 soorten zelden tot haast nooit.
De meest talrijke is waarschijnlijk wel de dwergvleermuis. Als je 's avonds een vleermuis over je tuin ziet 'cruisen', is de kans groot dat het een dwergvleermuis is. Overdag zijn ze, zoals velen, te vinden in huis. Jaja, ze leven vlak bij je, ook al weet je het niet altijd.
Ze leven in je dak. Maar maak je geen zorgen, ze maken er niets kapot!
Integenstelling tot muizen knagen ze niet aan het hout. Integenstelling tot vogels maken ze geen nest.
Ze brengen dus ook geen vuil binnen. En hun "hol" is niet groot want ze komen toe met verbazend weinig plaats.
Het enige waaraan je kan merken dat je een vleermuis van onderdak voorziet, is de guano ("vleermuizenpoep")
die je kan vinden op de grond onder het hol.
Naast de gewone dwergvleermuis bestaat er ook de ruige dwergvleermuis.
Deze zoekt onderkomen in boomholtes en houtstapels en is een stuk zeldzamer dan de gewone dwergvleermuis.